Wywiad, czyli sztuka pytania

Znacie już mój stosunek do wywiadów przeprowadzanych za pośrednictwem internetu – że mogą być one równie wartościowe, jak te przeprowadzane w tradycyjny sposób. Przedstawiłem Wam także kilka wskazówek, dzięki którym wybranie rozmówcy będzie łatwiejsze. Dziś przyszedł czas na przygotowanie planu wywiadu i jego przeprowadzenie.

Bez względu na to, czy naszym indagowanym jest jakiś celebryta, czy ekspert, sporo wysiłku należy włożyć w dobre przygotowanie do wywiadu. Zebranie informacji na temat, który planujemy poszyć, pozwoli opracować interesujący plan wywiadu i sprawi, że rozmowa będzie konkretna. Jeżeli jakiś wywiad jest dla nas szczególnie ważny, dodatkowym źródłem informacji mogą być osoby z otoczenia naszego rozmówcy (przyjaciele, współpracownicy, krytycy).

Po zebraniu informacji należy naszkicować plan wywiadu. Gdy wywiad przeprowadzany jest np. za pośrednictwem Skype’a, nie powinien być on zbiorem konkretnych pytań – raczej luźną listą informacji, które planujemy uzyskać.

Pamiętaj o temacie wywiadu, ale nie trzymaj się kurczowo opracowanego wcześniej schematu pytań. Słuchaj swojego rozmówcy i „dostrajaj” pytania do konkretnych odpowiedzi. Wywiad ma być wewnętrznie spójny, logiczny, pytania powinny wynikać z poprzedzających je odpowiedzi, nawiązujący do słów osoby udzielającej wypowiedzi. Pamiętaj, że prowadzisz ROZMOWĘ, a ona wymaga aktywności oby stron – radzi Michał Kaczmarczyk.

Zadając pytania (rozmawiając z indagowanym) używaj normalnego słownictwa, nie popadaj w przesadę – dobrze, że poznałeś temat, jednak bohaterem wywiadu jest Twój rozmówca, a nie Ty. Bądź uprzejmy – jak twierdzi wielu znanych dziennikarzy, nawet najtrudniejsze i najbardziej kontrowersyjne pytania można zadać w elegancki sposób, a to zwiększa szanse na uzyskanie odpowiedzi.

Inaczej sprawa wygląda, gdy wywiad przeprowadzamy za pośrednictwem poczty elektronicznej. Tu konkretne pytania są podstawą, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby w kolejnych wiadomości dopytywać o pewne sprawy: pominięte przez rozmówcę bądź wypływające z jego wypowiedzi.

Bez względu na kanał komunikacji, niech Twoje pytania będą (za Jackiem Żakowskim):

• trafne, dotyczące tego, co istotne;
• jednoznaczne, nie pozostawiające rozmówcy pola manewru, udzielenia wymijającej odpowiedzi;
• ciekawe, zachęcające do rozmowy;
• pojedyncze;
• otwarte, nie sugerujące odpowiedzi.

Gdy już zakończysz wywiad, uzyskane odpowiedzi będziesz musiał zredagować. O tym, jak się za to zabrać, napiszę w kolejnym poście, kończącym cykl dotyczący wywiadu.